نەخۆشیی دووجەمسەری (Bipolar Disorder) یەکێکە لە نەخۆشیی دەروونی ناسراو، کە پێشاندەری گەورەی هەست و سەرقاڵبوون دەبێت. ھەموومان لە ژیاندا هەست و حاڵەت دەگۆڕێت، بەڵام لە کەسانی تووشبوو بە دووجەمسەریدا، ئەم گۆڕانکارییانە زۆر توندتر، درێژتر و دژوارتر دەبن تاوەکو کارکردن، ژیان، خەوندن و دەرچوون لەو کارەش، تێکچوودەبن. پێشاندەرە سەرەکییەکانی ئەم نەخۆشیدا ماڵووەی باڵا (mania) و ماڵووەی نزم (depression) ـن.
نیشانەکانی ماڵووەی باڵا
لە کاتێکدا کە خەریکی ماڵووەی باڵابون دەبن، هەست و هاندەکانیان زۆر بەرز دەبێت، سەرقاڵ و ڕاستەقینە دەبن و زۆرجار خەریکی قسە، پلاندانان و رەفتارە بەپەرۆشرانەکان دەبن. ئەمە کاریگەری لەسەر خزمەتگوزاری کوردانەی پزیشکی و نەشتەرگەری دەکات، بۆیە زۆرجار دوکتۆر گیان و سیستەمی تاقیکردنەوە کاری لێدەگرن بۆ چارەسەرکردن.
نیشانەکانی ماڵووەی نزم
لە کاتێکدا کە ماڵووەی نزم دەگەیشت، کەس دڵتەنگ، بێهێز، بێدەنگ، ناسەربەخۆ و بێهیوا دەبێت. هەست بە قەلقەڵە و نیگەرانی دەکات، نەرخێت بۆ خۆی دابەزێت و هەندێ جار پێیان وای دەکات نتوانن هیچ کارێک بکەن. پێویستە لەم کاتانەدا زانیاری پزیشکی باش لە لایان خێزان و هاوڕێکان هەبێت بۆ یارمەتیدان.
هۆکارەکان
هۆکاری ڕاستەوخۆی نەخۆشیی دووجەمسەری زانراو نییە. بەڵام زانیاری پزیشکی پیشان دەدات:
- فاکتەرە کۆمەڵایەتی و ژینگە
- دەروون و دەماغ
- کەمی هورمۆن و ماددە دەروونیەکان
- ژین و دەمەزراندنە ناڕاستەوخۆکان
چارەسەر
چارەسەرکردنی دووجەمسەری پێویستی بە پێکەوەکاریکردنی دوکتۆرگیان، پزیشکانی دەروونی و خێزان دەبێت. چارەسەرەکان بریتییە لە:
- دەرمانەکان بۆ رێکخستنی هەست و رەفتار
- رواندرمانی
- بەڕێوەبردنی ژیان
- چاوگرتن لە نیشانەکان بۆ دوورخستن لە سەردانە توندەکان
نەشتەرگەری چارەسەر نییە بۆ دووجەمسەری، بەڵام نەشتەرگەری و پزیشکی نازناو ئیشان لە کارە جەستەیی دەکەن کە دەکرێت کاریگەری لەسەر حاڵەتدا هەبێت.
ئایا دەتوانرێت پێشوەختە پێشبینیکرێت؟
بەڵێ گوگولی من، ئەگەر زانیاری پزیشکیت بەخۆ بگرن و هەست و رەفتار چاوەڕوان بن، پێشبینی زوو و چارەسەرکردنی بەم زوو بوونی حاڵەت زۆر کاریگەری دەبێت. زۆرجار دوکتۆر گیان پێناسە و رێنمایی دروست دەدات بۆ رێکخستنی ژیان.
کۆتایی
نەخۆشیی دووجەمسەری نەخۆشییەکی درێژخایەنە، بەڵام بە چارەسەر، چاودێری پزیشکی، دەرمان و یارمەتیدانی خێزان، دەتوانرێت بە باشی بەڕێوە ببرێت. اگر زانیاری پزیشکیت دروست بێت، دەتوانیت ژیانێکی ئاسودەتر بەرەوپێش ببری و نیشانەکان بە باشی بەدەست بەگری.
- ۰۴/۰۹/۱۵